Chương 4 Đại Việt Quật Cường

Binh gia diệu lý yếu lược hay còn gọi là Binh thư yếu lược là một tác phẩm được cho là của Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn, viết về nghệ thuật quân sự, đến nay đã thất truyền.

Binh thư yếu lược gồm có 4 quyển, với các chương như sau:

•Quyển 1: gồm 9 chương: Thiên tượng, Kén mộ, Chọn tướng, Đạo làm tướng, Kén luyện, Quân lễ, Tuyển người làm việc dưới trướng, Đồ dùng của binh lính, Hiệu lệnh.

•Quyển 2: gồm 10 chương: Hành quân, Hướng đạo, Đồn trú, Tuần canh, Quân tư, Hình thế, Phòng bị, Điểm về việc binh, Phép dùng gián điệp, Dùng cách lừa dối.

•Quyển 3: gồm 7 chương: Liệu thế giặc, Quyết chiến, Đặt cờ, Dã chiến, Sơn chiến, Thủy chiến, Lâm chiến.

•Quyển 4: gồm 7 chương: Đánh thành, Giữ thành, Công thành, Xông vây - ứng cứu, Lui đánh, Thắng và đặt phục, Phép nhận hạng 

(Nguồn Wiki)

Ngoài ra trong lịch sử còn có Quyển thứ 5 bao gồm võ học gia truyền của dòng họ Trần: Vạn Kiếp Thiên Hà Tâm Pháp, ghi lại môn võ gia truyền dòng họ Trần.

Không rõ xuất xứ từ đâu nhưng khi nhà Trần đến Việt Nam kiến nghiệp. Tổ tiên nhà Trần vốn làm nghề chài lưới, có gốc là người đất Mân ở tỉnh Phúc Kiến di cư đến đất Đại Việt đầu tiên ở xã Yên Sinh, huyện Đông Triều, Hải Dương (từ năm 1047 thuộc Quảng Ninh) sau mới dời đến Tức Mặc, Mỹ Lộc, Nam Định. Theo lịch sử thì giai đoạn này bên Trung Quốc là nhà Bắc Tống, Nhân Tông.

Đừng nhìn nghề chài lưới mà xem thường, ngày xưa thủy quái trên song có rất nhiều, nên người Việt có tập tục xâm mình.

Về nguyên nhân xuất hiện của tục này, sách Lĩnh Nam chích quái (phần Hồng Bàng thị truyện) chép: Bấy giờ, dân trên núi xuống nước đánh bắt cá thường bị thuồng luồng gây thương tổn, bèn cùng nhau tâu việc ấy với Vua. Vua nói: “Các giống ở trên núi khác với các loài ở dưới nước. Các loài ở dưới nước chỉ ưa những gì giống với mình và ghét những gì khác mình, vì vậy, ta mới bị gây hại”. Thế rồi, nhà vua bèn ra lệnh cho ai nấy cũng phải lấy màu xăm hình thủy quái vào người. Từ đó, không bị thuồng luồng gây thương tích nữa. Tục vẽ mình của dân Bách Việt bắt đầu có kể từ đấy.

 Nhằm khẳng định lý do xăm mình của người Việt cổ, Từ điển Lễ tục Việt Nam cũng ghi: Người Việt cổ từ 2000- 3000 năm trước có tục xăm hình những con thủy quái (rồng, rắn..) lên bụng, ngực, lưng, chân, tay…. Tương truyền, thuở xa xưa con người lặn lội vùng sông nước kiếm ăn, nên xăm hình lên người để không bị thủy quái làm hại và hòa nhập với động vật ở dưới nước, từ đó mới săn bắt được chúng.

Có thể ở giai đoạn ở nước Việt, cộng với có nền tảng võ thuật xa xưa nên khi làm nghề chài lưới để đối phó với thủy quái, sóng to, nước lớn nên trong dòng tộc đều phải học võ, võ thuật không tiến thì lùi, qua chừng ấy năm đến thời Hưng Đạo Đại Vương là lúc môn võ công này hoàn thiện và đạt đến tầm cao nhất và qua tài hoa của Đại Vương mà đúc lại thành quyển thứ 5 trong Binh Thư Yếu Lược. Có đầu óc, có thiên thời, địa lợi, nhân hòa, và có sức khỏe để làm nên nghiệp lớn.

Vì sao cả bộ Binh Thư Thất Truyền? Có thuyết cho rằng cuối thời Trần, khi giặc Minh đô hộ nước ta 20 năm đã cho đốt hết sách vở, binh thư, kinh sách,… nhằm tiêu diệt đi sức mạnh, văn hóa của cả dân tộc để dễ bề cai trị và đồng hóa. Hoặc bọn chúng biết được giá trị của quyển binh thư mà đem về nước. Tuy nhiên nếu như chúng đem về thì sau gần mấy trăm năm sách sử không có viết gì về cái quyển binh thư này ?

Giai đoạn này cực kì khó khăn cho dòng họ Trần, có thể quyển sách này không bị mất đi mà nó vẫn còn trong họ Trần, ít nhất là lúc vua Trùng Quang Đế, hoàng đế thứ 2 nhà Hậu Trần sống mái với quận địch. Tuy nhiên thật không mai ngài bị địch bắt và xử tử khi hùng tâm tráng chí phục hồi cơ đồ đang có.

Sử quan Ngô Sĩ Liên có lời khen ngợi Trùng Quang Đế nhà Hậu Trần:

“

Vua gặp thời loạn lạc, gắng chí mưu việc khôi phục, nhưng vì trời không giúp nhà Trần nữa, nuốt hận mà chết, thương thay!

Trùng Quang Đế lấy quân một lữ để mưu khôi phục đất nước trong lúc loạn lạc lưu ly, ví như dùng một cây gỗ để chống giữ ngôi nhà lớn đã đổ, chả lẽ không biết rằng thế không thể cứu vãn được nữa hay sao? Nhưng hãy làm hết bổn phận nên làm, ngõ hầu có thể vãn hồi được thiên mệnh! Còn như khi bị giặc bắt đem về, giữ nghĩa không chịu nhục, cam lòng nhảy xuống biển mà chết, để cùng mất với nước, thực đúng là "quốc quân chết vì xã tắc", mà các bề tôi của ngài như Cảnh Dị chửi giặc mong cho chúng giết ngay mình, Nguyễn Biểu kể tội ác của giặc rồi chết, đều là những người đáng ca ngợi cả. Chỉ có Hồ Ngạn Thần đi sứ làm nhục mệnh vua, đã bị giết rồi, Phan Liêu đem tình hình mạnh yếu trong nước đi báo cho giặc, tuy được thoát chết trong một thời, nhưng sau lại bị Thái Tổ Cao Hoàng Đế ta giết chết. Than ôi, người làm tôi trung với nước tuy chết vì nghĩa không có tội gì, mà để lại tiếng thơm mãi mãi, còn bọn bất trung phản quốc, không khỏi tránh khỏi chết, lại còn để tiếng xấu ngàn năm, thực đúng như thế.

”

Có 1 sự trùng hợp là sau này Danh Tướng Trần Nguyên Hãn theo Lê Lợi, tức vua Lê Thái Tổ đánh giặc Minh. “Theo sách Đại Việt thông sử, Trần Nguyên Hãn người huyện Lập Thạch, dòng dõi Tư đồ Trần Nguyên Đán, có học thức, giỏi binh pháp.

“Binh Pháp ở đây có thể chính là Binh Thư Yếu Lược nhà họ Trần, nhờ quyển binh thư này ông lập được rất nhiều chiến công.

Sau này việc lớn đã thành có 1 ghi chép như thế này:

Theo sách Đại Việt thông sử: Năm 1429, Trần Nguyên Hãn xin về hưu. Từ trước đó, Nguyên Hãn có nói riêng với người thân cận: Nhà vua có tướng như Việt vương Câu Tiễn, cho nên, ta không thể yên hưởng vui sướng được. Lê Lợi y cho Nguyên Hãn được về, nhưng dặn rằng cứ một năm hai lần lại vào triều chầu vua. Ông về làng làm nhiều nhà cửa, xây bằng gạch hoa và đóng thuyền chở binh khí. Có người tố cáo ông mưu phản. Lê Lợi sai lực sĩ xá nhân bắt về hỏi tội. Thuyền đi đến bến xã Đông Sơn, Trần Nguyên Hãn phẫn uất khấn trời rằng:

“...Tôi với Hoàng thượng cùng mưu cứu nước, cứu dân, nay sự nghiệp lớn đã thành, Hoàng thượng nghe lời dèm mà hại tôi. Hoàng thiên biết xin soi xét cho.

Nói xong bỗng trờ nổi gió to làm lật thuyền, bốn mươi hai lực sĩ xá nhân và Trần Nguyên Hãn đều chết đuối cả, chỉ có hai gia đồng thoát chết.

Rất có thể Trần Nguyên Hãn không chết mà mai danh ẩn tích, vẫn cất giữ cuốn binh thư tổ truyền của dòng họ.

Và đó chính là sự xuất hiện sau cùng của cuốn binh thư này trong dòng sông lịch sử.

Đó chỉ là phỏng đoán. Nhưng lịch sử mãi là lịch sử.

Không ngờ đến ngày hôm nay 1 lần nữa nó xuất hiện trong thời đại này. Định Sơn là người sở hữu và biến nó 1 lần nữa chói sáng trong lịch sử Đại Việt. Nhưng đó là câu chuyện của sau này.

// Chú giải

Về chữ “ Vạn Kiếp” :

Vạn Kiếp là căn cứ thủy quân và cảng lớn thời Lý-Trần. Địa danh lịch sử này nằm gần những chỗ giao nhau của sông Cầu, sông Thương, sông Đuống, sông Kinh Thầy với sông Thái Bình, nay là vùng Vạn Yên, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương, Việt Nam. Đầu năm 1285, đây là địa bàn tập trung binh lực của quân Đại Việt dưới sự chỉ huy của Quốc công Tiết chế Trần Hưng Đạo sau cuộc rút lui chiến lược khỏi Thăng Long trước thế mạnh ban đầu của quân Nguyên xâm lược.Hồi thế kỉ 16 là hành dinh của Trần Cảo.

Trận Vạn Kiếp

Từ ngày 11 tháng 2 năm 1285 đến ngày 14 tháng 2 năm 1285 tại Vạn Kiếp, 20 vạn quân Trần với hơn 1000 chiến thuyền đã chống trả quyết liệt cuộc tiến công của 30 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy. Để bảo toàn lực lượng, quân Trần rút khỏi Vạn Kiếp. Tháng 5 năm 1285, quân dân nhà Trần bắt đầu phản công. Cuối tháng 5, sau thảm bại tại Tây Kết và Hàm Tử (Khoái Châu, Hưng Yên ngày nay), quân Nguyên tìm cách rút quân về nước. Đầu tháng 6, trên đường rút chạy qua sông Như Nguyệt bị cánh quân của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản chặn đánh. Cánh quân của Thoát Hoan và Lý Hằng chạy theo đường Vạn Kiếp bị quân phục kích nhà Trần bố trí từ trước xông ra phản công. Quân Nguyên chết đuối rất nhiều. Lý Hằng tử trận. Thoát Hoan được một viên tùy tướng "giấu trong ống đồng" chạy thoát về Tàu theo hướng Lạng Sơn. Cùng với các trận chiến khác, trận Vạn Kiếp đã góp phần quan trọng quét sạch 50 vạn quân xâm lược ra khỏi bờ cõi Đại Việt.

Vạn Kiếp nay thuộc vùng Vạn Yên, xã Hưng Đạo, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương có đền Kiếp Bạc thờ Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn.

Nguồn Wiki//

Chương tiếp theo: Lão già bán sách lậu.