Chương 50 Hạ Cánh Nơi Em



Thời gian trôi nhanh chớp mắt tôi đã trở thành học sinh cuối cấp lúc nào chẳng hề hay. Còn vài tháng nữa tới 2 kỳ thi quan trọng nên dạo này Ông nội bảo tôi mang sách vở qua bên nhà ông bà ở để kèm cặp việc học.

Là cựu quân nhân về hưu, “Hùm Xám” năm nào khiến kẻ địch cũng phải tôn trọng ở tuổi tuổi 90, năm tháng sương xóa nhòa đi nét thanh xuân.

Trông ông như lão nông chốn quê mùa chỉ có đôi mắt sáng là khó có thể che lấp được con người đặc biệt này.

Cuộc đời ông trải qua biết bao thăng trầm gắn liền với biến cố lịch sử. Dòng họ Đặng sinh sống trên dải đất miền Trung bao đời nay. Đất nghèo nuôi chí lớn là dòng họ danh gia vọng tộc với các danh tướng Đặng Tất, Đặng Dung thời hậu Trần.

Giai đoạn cuối triều Nguyễn, con cháu bất tài cũng không làm xấu mặt truyền thống cha ông làm tới chức Tế Tử Quốc Tử Giám. Sinh thời ông kị tôi được cụ Huỳnh Thúc Kháng ca ngợi:

“Thanh trường vạn quyển ủng tha nga”

Ý ngợi khen trong bụng có vạn cuốn sách, thật lớn lao.

Cuối đời vì bất mãn việc triều đình nhà Nguyễn thối nát công nhận chính quyền bảo hộ Pháp nên ông kị cáo quan về quê mở lớp nhận học trò, đương thời dân làng lưu truyền câu " lúc nhỏ thần đồng, về già thần sống " cũng từ đấy mà có.

Mặc dù ông kị cực lực phản đối Pháp nhưng thời thế thay đổi đến đời con nhiều người theo con đường Tây học phát triển trở thành tri phủ, tri huyện, bác sĩ dưới thời Nam triều và chính quyền bảo hộ Pháp.

Ông kị xem đó là mỗi người một con đường nên cũng không ép buộc con cháu theo ông. Miễn sống sao không thẹn với liệt tổ liệt tông không hà hiếp đồng bào mình.

Nhiều đời làm quan dòng tộc họ Đặng được xem là đại gia tộc quan lại quyền quý giàu có ở cái xứ này.

Tới thời ông nội tôi vào những năm đầu của thế kỷ 20, Ông lớn lên trong gia cảnh quyền quý nên được dạy dỗ đàng hoàng cùng với thông minh ham học. Thời trẻ ông đã thành thạo tiếng Pháp, tiếng Anh đọc được 2 cổ ngữ là chữ latin và chữ Hy lạp cổ.

Tháng 3 /1945 Nhật đảo chính Pháp trường học bị đóng cửa ông cùng nhiều bạn hữu của mình tại Huế tham gia vào tổ chức VM.

Nhiều vị tướng quân đội nhân dân VNN là bạn học của ông trong những ngày tháng đó.

Khi Pháp tái chiếm Đông Dương, Ông tham gia quân đội và trở thành một trong những chỉ huy đầu tiên. Thời gian đầu chiến đấu với bao gian khổ vất vả và hy sinh ông cùng những người đồng đội đã hiến dâng cả máu và thanh xuân lập được nhiều công lao cho đất nước.

Biến cố ập tới gia đình ông tôi bắt đầu vào cuối năm 1953 luật cải cách ruộng đất được thông qua.

Năm 1954 gia đình ông bị nông dân địa phương đấu tố tại quê nhà. Đó là những ngày tháng đen tối nhất của đất nước.

Chính sách ban hành từ trên là cần thiết và chính xác vào thời khắc lịch sử đó tuy nhiên ở chính quyền cơ sở khi quyền lực đặt vào tay những kẻ thiếu trình độ cùng với việc thông tin thời điểm đó hạn chế. Cũng là lúc bạo lực lên ngôi, nguồn gốc bột phát từ hận thù giai cấp và cá nhân đã được tích lũy trong suốt thời Pháp thuộc trên những vùng nông thôn.

Địa chủ trở thành chỗ cho dân nghèo trút cơn giận dữ, họ coi những hành vi chèn ép của địa chủ là nguyên nhân gây ra cuộc sống khốn khó của họ, số khác thì chỉ vì ghen tức với tài sản của địa chủ. Cộng với trình độ nhận thức thấp của đa số người dân và cán bộ cấp xã thời bấy giờ, dẫn tới nhiều trường hợp oan sai, lợi dụng trả thù cá nhân, và các hành vi bạo lực trong các cuộc xét xử.

Giai đoạn đó hễ gia đình ai giàu chút có của ăn của để là ngay lập tức bị quy vào địa chủ cường hào ác bá. Ông cố tôi thời điểm đó là giữ chức vụ cao trong chính phủ lâm thời của cụ Hồ, con ông là tướng lĩnh đang đổ máu nơi sa trường nhưng vì dòng tộc nhiều đời làm quan ông Cố bị liệt vào thành phần phong kiến áp bức. Gia đình vợ con ly tán cụ uất ức mất tại quê nhà.

Nhận được tin giữ ông nội tôi như chết lặng. Những với bản lĩnh được trui rèn của một người Đảng Viên và vững niềm tin vào sự nghiệp giải phóng dân tộc của cụ Hồ. Ông đặt lợi ích đất nước cao hơn tất thảy, ông huấn luyện và chọn ra người thay thế mình âm thầm tham mưu từ đằng sau góp công vào nhiều chiến công vào cuộc chiến vĩ đại của dân tộc đi tới thắng lợi.

Một vị quân nhân từng được phong tặng Anh Hùng ở tuổi 20 tuổi vì hành động dũng cảm để đồng đội chặt phăng cánh tay mình để xông lên ôm bộc phá tiêu diệt cứ điểm địch từng có lời tâm sự về ông tôi thế này:

“Nếu tôi được phong Anh Hùng 1 lần thì thủ trưởng của tôi xứng đáng phong Anh Hùng 5 – 10 lần”

Ông nội tôi không kể nhiều về cuộc đời ông, đám cháu chắt sống sau chiến tranh nhiều đứa không biết về cuộc đời oanh liệt sau lớp áo lão nông kia. Chỉ biết ông cụ là Đảng Viên, cựu quân nhân và thỉnh thoảng đều có những vị quân nhân được bảo vệ nghiêm ngặt tới thăm cụ thôi.

Ông vẫn sống lạc quan vui vẻ và yêu đời.

Nhớ lần đó khi tôi biết được cuộc đời ông trong đầu óc non nớt của tôi có điều gì đó bứt rứt.

Tôi có hỏi rằng ông có hối hận hay đáng tiếc khi phải hy sinh cả thanh xuân để nhận lại như vậy không?

Ông im lặng kéo ghế ngồi và nhìn thằng đích tôn của ông với ánh nhìn thú vị.

“Con có biết không? Có nhiều người nói với ông cuộc đời ông thất bại. Cũng không rõ thất bại hay không nhưng giờ chỉ mỗi mình ông mi còn sống vui vẻ tới tận bây giờ đây khà khà ."

“Cháu yêu của ta, con không sinh vào thời khắc lịch sử đó. Nếu vào thời đại đó con sẽ lựa chọn giống ta thôi. Nhìn đồng bào mình bị áp bức, bị nô lệ, chúng nó vơ vét hết tài nguyên. Xem dân chúng ta là giống hạ đẳng, chúng dạy đám trẻ tổ tiên mình là người gô – loa da trắng mũi lỏ. Ta có điều kiện học hành được đi nhiều nơi nhìn nhiều cảnh khổ”

Ông im lặng, như để tôi chậm rãi đón nhận rồi ông tiếp tục:

“Chúng ta những thanh niên thời đấy không một ai nghĩ cầm súng ra trận để nhận huy chương để thăng quân hàm để làm ông này ông nọ. Được đánh giặc là khen thưởng lớn nhất. Còn sống để trở về là đặc ân lớn nhất ta được nhận về được. Đồng đội của ta có nhiều người còn nằm lại nơi chiến trường, mấy chục năm họ vẫn lạnh lẽo nằm đó chưa quy tập về hết”

Giọng ông rưng rưng khi nhớ về những đồng đội nằm xuống.

“Cháu yêu, có phải con thắc mắc những người như ta bỏ cả thanh xuân cho tổ quốc mà nay nhận lại được chi đúng không?”

“Cháu biết không? Những thứ bình thường hôm nay con cảm thấy là đương nhiên là phần thưởng được đổi bằng máu của biết bao lớp người như chúng ta đặt lại nơi chiến trường để đời sau được hưởng con à ."

“Bọn tau đi chiến đấu vì hòa bình, vì tự do của đất nước, cho đời con đời cháu ta không phải cầm súng, ai ai cũng được học hành, được tự do phát triển sự nghiệp. Những thứ ngày nay thế hệ bọn cháu được hưởng xem đó là điều đương nhiên, đồng đội tau trong giấc mơ cũng chưa nghĩa tới đâu con”.

Chưa bao giờ Ông nội nói với tôi nhiều tới vậy. Càng nói giọng điệu ông càng thay đổi , dường như cả tuổi trẻ của ông ùa về lúc này .

Có lẽ thấy thằng cháu nội đã lớn có những thứ mỗi người con chảy trong mình dòng máu Việt phải hiểu.

Tôi hiểu được vì sao thế hệ ra ngõ gặp anh hùng đó có thể chiến thắng được Pháp – Mỹ – Trung mạnh hơn rất nhiều lần.

Tôi nhìn ông khuôn mặt đã nhiều nếp nhăn co lại trong bộ đồ bình thường không hiểu sao bóng ông nó lớn lao hơn mọi ngày.

Rồi ông rít 1 hơi thuốc lào, trầm ngâm nhìn tôi như muốn nói điều gì. Tôi im lặng chờ đợi. Chẳng lẽ còn bí mật gì lớn hơn câu chuyện đời ông khiến ông phân vân.

“Gia này, có bao giờ con tự hỏi. Dù không phải là giàu có nhưng gia đình mình cũng gọi là có của ăn của để . Nhưng ta lại chấp nhận để cha mẹ con, đứa con trai duy nhất của ta đi xa xứ tới tận Cộng hòa liên bang Đức xa xôi mở quán ăn không?”

Giọng ông chậm rãi mở lời.

“Dạ, không phải bố mẹ thấy bên đó kiếm tiền dễ hơn sao ạ?”

Nói tới đây tôi ngập ngừng. Tôi từng giận bố mẹ vì trong ký ức của thằng bé như tôi hơn 3 tuổi Bố mẹ đã rời đi, mười mấy năm qua chưa từng về lấy 1 lần. Thỉnh thoảng cũng có nhận được những món quà những bức thư tay từ những người tự xưng là đồng hương bên đó.

Họ tới nhà cùng xe với mấy ông chú quan to gặp riêng ông bàn chuyện bí mật gì đó xong ông mới gọi tôi vào bảo có thư từ cha mẹ.

Ông nhìn lên tường nơi có tấm huân huy chương và tấm ảnh ố vàng giọng chậm rãi:

“Bà nội con xưa xinh đẹp nổi tiếng nhất vùng, nhiều chàng trai con quan lớn lẫn văn nhân theo đuổi, làm thơ tình tặng bà nội con. Nhiều bài thơ tình còn lưu truyền tới tận ngày nay. Chẳng hiểu sao ngày đấy Bà chọn ta, đám cưới xong xuôi ở cạnh nhau ít ngày thì ta có nhiệm vụ đi biền biệt mấy chục năm. Gia đình gặp biến cố trong cải cách ruộng đất. Bà con về ngoại ở rồi tham gia cách mạng một lòng ngóng chồng về”

“Sau sự kiện 1967, chính trường Việt Nam có biến động. Một lần nữa ta lại điều chuyển công tác và cũng là điều may mắn nhờ đó có nhiều thời gian ở cạnh bà nội con. Ngày đó trang thiết bị y tế còn khó khăn lạc hậu mà bác ruột con mất lúc mới mấy tuổi. 2 vợ chồng ta chạy chữa khắp nơi sau này mới sinh thêm được 1 nam 1 nữ vốn định dừng ở đấy , về sau tuổi đã lớn ông trời thương vợ chồng già , từ đó có Ba con là út trong nhà "

Ông nội nhìn chằm chằm tôi nhưng ánh mắt ông xa xăm như cố nhìn ra hình ảnh của đứa con trai ở phương xa.

“Giống quá. Ngày đó Ba con lớn lên đẹp trai thông minh nhưng lại thích quậy phá. Ông phạt đánh đòn cha mày không biết bao nhiêu lần vấn chứng nào tật nấy. Có lần thiếu tiền còn đi bán luôn kỷ vật thời chiến của ông để đi đánh đáo ăn tiền. Đúng là cái thằng bố láo”

Lời ông nói nặng nề nhưng nhìn miệng ông cười là tôi biết ông thương ba tôi thế nào. Tôi im lặng nghe ông kể tiếp.

“Thế rồi đủ tuổi Ông đã gửi cha mi đi nghĩa vụ mong môi trường quân đội rèn dũa lại cha mi . Chắc máu nhà lính chảy sẵn trong người hắn vào môi trường quân đội cha mi như cá gặp nước. Từng bước dìu dắt rồi được mấy cậu lính cũ của ông nhận ra cho hấn đi học thêm các lớp đào tạo. Cuối cùng cha mi lại bén duyên vào ngành tình báo.”

“Năm 1996, hắn về nói chuyện với tau muốn nhận nhiệm vụ mới ở đất nước châu Âu xa xôi. Lúc đó mi mới lên 3 . Mới đầu hai vợ chồng già như tau nghe xong cũng giật mình . Hai đứa con đầu đi theo tiếng gọi của tổ quốc đã lần lượt nằm xuống , dừ để gia đình thằng con trai còn lại cùng cháu nội đi tới nơi xa xôi lạ nước lạ cái không biết sẽ xảy ra điều gì. Nhưng Đảng và nhà nước cần, ý cha mi đã quyết nên ông không phản đối”

“Ngày đi thằng nhóc mi ra tới sân bay khóc lóc đòi bà nội không chịu đi. Suy đi tính lại cuối cùng tau quyết định giữ nhóc con mi ở lại cho ông bà nuôi lớn. Tau già rồi có mệnh hệ chi cũng giữ lại giọt máu của dòng độc đinh ta khỏi khi xuống dưới không dám nhìn mặt liệt tổ liệt tông ."

“Chớp mắt cái đã trôi qua mười mấy năm. Hòn dái bằng hạt cà của ông giờ lớn tướng thế này rồi khà khà . "

Ông nhìn tôi cười trêu chọc. Nhiều suy nghĩ trong đầu xẹt qua trong đầu tôi lúc này. Có hờn giận, có hối tiếc, có trách móc, có oan trái, có tiếc rẻ.

Nhưng cuối cùng đọng lại là dòng máu đang chảy xuôi trong huyết quản dòng dõi của tôi. Có lẽ 1 lúc nào đó đất nước cần tới thì cũng như cha tôi, ông nội, cụ nội tôi và như mọi thằng nhóc lớn lên ở dải đất Thanh – Nghệ – Tĩnh được dạy từ bé sẵn sàng hy sinh vì nước.